Trưng Trắc

Tôi viết xong cuốn tiểu thuyết này vào một ngày cuối đông. Bạn tôi bảo, anh nên đến đền thờ Hai Bà Trưng báo cáo và xin ý kiến, em sẽ đi cùng anh. Quả là một lời khuyên quý báu. Vậy là vào chừng giữa xuân năm nay, chọn một ngày sáng trong, trên những cánh ruộng còn chưa bị đô thị hóa, trồng hoa của dân đất Mê Linh xưa, hoa vẫn nở và khoe sắc một cách vô tư, không phải ngày chợ, không phải vào ngày Một, ngày Rằm nên vắng người buôn bán, vắng khách vãng lai, chúng tôi đến thắp hương và dâng lên Hai Bà bản thảo cuốn sách. Tôi còn nhớ rõ, buổi sáng hôm đó thật đặc biệt, nắng vàng óng như mật ong, gió từ ngoài sông Hồng thổi vào làm tung mái tóc dài của bạn tôi, và trên mặt hồ bên trái đền, dưới tán đa vàng rực quả, nổi lên mấy chú rùa nhỏ hiếu động và láu cá. Chúng tôi sắm một cái lễ nhỏ, hương hoa và quả, mượn chiếc mâm đồng bày lễ, rồi đặt tập bản thảo của mình vào mâm và bưng lễ đặt trước tượng hai bà. Tôi chắp tay lẩm bẩm khấn rằng, kẻ hậu sinh với lòng kính trọng và ngưỡng mộ, xin dâng tập bản thảo đã viết trong nhiều năm, xin Hai Bà nhã chính. Tôi nói thời đại của Hai Bà cách xa cả ngàn năm hơn, sự nghiệp lẫy lừng của Hai Bà được truyền tụng trong dân gian, được ghi lại trong sử sách, nhưng tiếc thay lại quá ít ỏi, và bị phủ lên một lớp sơn thiếp không thật. Tôi nói, tôi đã nhiều đêm không ngủ, tôi cũng lặn lội trên những nẻo đường lịch sử, đã lạc không phải chỉ một lần trong các hoang mạc, đôi lúc tôi thấy tôi là người cùng thời với Hai Bà, đôi lúc tôi cũng bị những huyền sử mê hoặc. Cuốn tiểu thuyết này là sự trải nghiệm lịch sử của tôi, kính dâng Hai Bà, hai vị thân phụ và thân mẫu để bày tỏ tấm lòng của kẻ hậu sinh, thành khẩn xin được chỉ giáo.

Khấn xong, bạn đưa tôi đi thắp hương thân phụ, thân mẫu Hai Bà được thờ ở bên hữu, đi thăm bức thành đất tương truyền từ thời Hai Bà còn sót lại. Hết ba tuần nhang, chúng tôi xin lộc đem về, còn bản thảo thì hóa cùng với vàng mã.

Đêm ấy về nhà, tôi trằn trọc mãi không ngủ được, bèn mở máy tính ra xem mấy tấm ảnh chụp khu đền thờ, ảnh tượng Hai Bà và ảnh một số hiện vật được lưu giữ tại khu đền. Trong phòng lưu giữ hiện vật có treo một bức tranh lạ, không hiểu được làm từ thời nào, mô tả sự vật của thời nào, chỉ thấy mịt mờ sương khói, xa xôi và bí ẩn. Tôi nhớ lại hai bên tả hữu của ngôi đền có trồng những cây dáng thẳng nghiêm như những người lính gác và trên vòm cây đa trĩu quả, vang lên tiếng hót lảnh lót của những chú chim không tên. Đột nhiên có một làn hương thơm nhẹ thoảng như hương nhài, tinh khiết như hương lan tràn vào phòng viết, khiến tôi có cảm giác giống như cảm giác lạc vào một vườn hoa lạ, lâng lâng. Màn hình máy tính của tôi chợt tối đi mấy giây rồi sáng lên, chiếu ra những tia sáng màu hồng lần đầu tiên tôi thấy.

Sau đó, từ trong xa thẳm hiện lên một gương mặt đàn bà rất khó đoán tuổi tác, thoạt nhìn chỉ áng chừng mười tám đôi mươi, nhưng nhìn kỹ thì lại thấy đôi mắt quá ư từng trải, như thể đọc được hết mọi ý nghĩ của mình, như đã sống hàng bao nhiêu thế kỷ. Gương mặt đàn bà lên tiếng, giọng nặng khó nghe như giọng người xứ trong, nhưng ngôn ngữ dùng lại rất hiện đại. Bây giờ thì tôi thấy đó là một thiếu phụ. Thiếu phụ nói, vâng lệnh của Hai Bà chuyển lại cho đồng chí nhà văn tập bản thảo, rằng không chỉ có Hai Bà mà cả thân phụ và thân mẫu của Hai Bà cùng đọc. Nghe cách nói, tôi hiểu thiếu phụ chính là người đã ghi lại nhận xét của các vị tiền nhân, khi đọc mỗi chương và mỗi đoạn. Lẽ dĩ nhiên các vị tôn trọng đồng chí nhà văn, hy vọng nhà văn nhìn xuyên thấu lịch sử, làm cho lịch sử gần với hiện thực hơn, cũng gần với hiện đại hơn.

Nói xong, gương mặt người phụ nữ liền biến đi vào cõi xa xăm, không dấu vết. Tôi nhắm mắt, cố tìm cách hình dung lại gương mặt ấy, nhưng chỉ thấy gương mặt người bạn tôi, mỗi khi cười thì dịu dàng xinh đẹp, nhưng cũng đã thành xa xăm.

Rồi sau đó, màn hình hiện lên từng trang từng trang cuốn tiểu thuyết của tôi kèm theo những nhận xét mà người phụ nữ kỳ lạ kia đã ghi lại.

Làng Hạ Đan mùa xuân năm Canh Dần.

Mời các bạn đón đọc Trưng Trắc của tác giả Hà Phạm Phú.