Lạc rừng

"Lạc rừng" của Nguyễn Mộng Giác không chỉ là một câu chuyện về sự lạc lối trong rừng già Tây Nguyên, mà còn là một hành trình lạc lối và tìm về của chính con người. Câu chuyện về Bình, chàng bộ đội trẻ mười tám tuổi lạc đơn vị, lạc vào một cộng đồng người lạ, là một bức tranh đầy ám ảnh và kỳ lạ, quyến rũ người đọc ngay từ những trang đầu tiên.

Điều khiến "Lạc rừng" khác biệt không phải là những cuộc chiến đấu dữ dội, mà là sự tĩnh lặng, chậm rãi, nhưng đầy sức nặng của cuộc sống trong rừng sâu. Tác giả miêu tả chân thực, sống động cuộc sống của cộng đồng người dân tộc thiểu số bí ẩn này. Hình ảnh những con chuột, con nhái đá nướng trên lửa, rượu cần, những nghi thức kỳ lạ, tất cả tạo nên một không khí vừa hoang dại, vừa bí hiểm, khiến người đọc không khỏi rùng mình nhưng cũng đầy tò mò.

Sự khác biệt văn hoá, lối sống, ngôn ngữ tạo nên rào cản lớn giữa Bình và cộng đồng này. Nhưng chính sự khác biệt ấy lại là chất xúc tác cho một quá trình hòa nhập đầy bất ngờ. Bình, ban đầu sợ hãi, đề phòng, dần dần bị cuốn hút bởi tình người chân chất, sự đoàn kết và lòng căm thù giặc Mỹ mãnh liệt của những con người nơi đây. Anh học cách sống, cách thích nghi, thậm chí học cả ngôn ngữ và phong tục của họ. Đây không chỉ là quá trình hòa nhập vào một cộng đồng, mà còn là quá trình Bình tự khám phá, trưởng thành về nhân cách.

"Lạc rừng" không chỉ là một tiểu thuyết chiến tranh thông thường. Nó là một tiểu thuyết tâm lý sâu sắc, khai thác những mảng tối, những khía cạnh ít được chú ý trong chiến tranh. Tác giả đặt ra những vấn đề nhân sinh sâu cay: sự cô đơn, sự lạc lõng, ý nghĩa của sự tồn tại, tình người trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Cái kết của câu chuyện để lại dư vị khó quên, gợi mở nhiều suy ngẫm về chiến tranh, về con người và về những giá trị bền vững vượt qua mọi ranh giới.

Tuy nhiên, ngôn ngữ của tác phẩm có phần khó hiểu với một số độc giả, đặc biệt là những người không quen thuộc với văn phong giàu tính hình ảnh, thậm chí có phần "thơ" của Nguyễn Mộng Giác. Nhưng chính điều đó lại góp phần tạo nên sự độc đáo, huyền ảo cho toàn bộ câu chuyện.

Tóm lại, "Lạc rừng" là một tác phẩm đáng đọc, một trải nghiệm văn học khó quên. Giải thưởng Nhà nước mà nó đạt được hoàn toàn xứng đáng với giá trị nghệ thuật và nội dung sâu sắc của nó. Đó là một câu chuyện về sự lạc lối, nhưng cũng là câu chuyện về sự tìm về, về sự trưởng thành và về một tình người vượt lên trên mọi rào cản.