Chủ nghĩa hiện sinh lịch sử sự hiện diện ở Việt Nam

Chủ nghĩa hiện sinh lịch sử sự hiện diện ở Việt Nam – Nguyễn Tiến Dũng

LỜI NHÀ XUẤT BẢN

Chủ nghĩa hiện sinh trường phái triết học chủ yếu trong trào lưu chủ nghĩa nhân bản phi duy lý phương Tây hiện đại. Nó xuất hiện ở Đức sau Đại chiến thứ nhất, ở Pháp trong Đại chiến thứ hai, ở Mỹ và một số nước khác sau Đại chiến thứ hai.

Chủ nghĩa hiện sinh ra đời do hai nguyên nhân: một là, phản ánh cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa tư bản hiện đại; hai là, phản ứng lại sự sùng bái khoa học kỹ thuật.

Các nhà hiện sinh đã mạnh dạn đưa ra những vấn đề cơ bản của con người, tôn vinh các giá trị con người, nêu cao tự do cá nhân, chống lại sự cai trị của kỹ thuật, thức tỉnh con người trước những điều phi lý của cuộc sống trong xã hội tư bản. Nhưng do bản chất, xã hội tư bản vẫn không khắc phục được những gì thuộc về nó, sự tha hoá, suy sụp, dao động của các cá nhân vẫn tiếp tục gia tăng; tính duy lý của xã hội không giảm mà ngày càng phát triển.

Mặc dù chủ nghĩa hiện sinh cũng có tinh thần chống chủ nghĩa tư bản về phía hữu; mặc dù vẫn có những nhà hiện sinh đánh giá cao chủ nghĩa Mác, “coi đó là triết học mà không có triết học nào có thể vượt qua được của thời đại chúng ta”, song nó vẫn là thứ triết học đối lập với ý thức hệ chủ nghĩa Mác – Lênin và cẩn phê phán. Những vấn đề của con người do chủ nghĩa hiện sinh đặt ra, cho đến nay vẫn còn bỏ ngỏ.

Có thể nói, từ khi ra đời đến nay, phong trào hiện sinh không chỉ tác động mạnh trên quê hương của nó, mà nó còn ảnh hưởng đến nhiều nước, trong đó có Việt Nam ta. Vì vậy chủ nghĩa hiện sinh rất được sự quan tâm nghiên cứu của giới triết học trong và ngoài nước.

Trong cuộc đấu tranh gay gắt trên mặt trận tư tưởng, bảo vệ chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh hiện nay, chúng ta có nhiệm vụ tìm hiểu sâu sắc, quan tâm thích đáng đối với triết học hiện sinh nói riêng và triết học phi mácxít phương Tây hiện đại nói chung. Cần phải dành sự đánh giá khách quan đầy đủ cả những yếu tố hợp lý lẫn những mặt hạn chế của nó trong chương trình nghiên cứu, giảng dạy, học tập triết học hiện nay.

Để phác hoạ bức tranh chung về chủ nghĩa hiện sinh, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản cuốn sách: Chủ nghĩa hiện sinh: Lịch sử, sự hiện diện ở Việt Nam của PTS. Nguyễn Tiến Dũng. Tác giả đã đi sâu nghiên cứu sự ra đời và phát triển, đặc biệt dành sự quan tâm thích đáng phân tích sự hiện diện của nó ở miền Nam nước ta trước kia và trên văn đàn hiện nay đã và đang bị dư luận phê phán gay gắt.

Mặc dù có thể còn những hạn chế, những vấn đề phải tiếp tục thảo luận và nghiên cứu sâu hơn, chúng tôi hy vọng cuốn sách sẽ cung cấp nhiều thông tin tham khảo bổ ích cho những ai quan tâm đến vấn đề này và mong nhận được sự góp ý của bạn đọc.

Tháng 7 năm 1999

NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA